Ksilofobi Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Ksilofobi (hilofobia) kişinin ahşap nesnelerden ve ormanlık alanlardan korkma duygusudur. Bu korku ahşap nesnelerin, ormanların veya odun bulunan herhangi bir yerde ortaya çıkabilir. Ahşabı andıran nesnelerden korkma da sıkça görülebilmektedir. Xilofobia kelimesi (ksilofobi), ahşap anlamına gelen ksilon ve korku anlamına gelen fobos’tan gelmektedir.

Herhangi bir spesifik fobi gibi bu mantıksız korku da önlem alınmazsa günlük hayatı yaşanamaz noktalara getirebilir. Örneğin, bu fobiden muzdarip insanlar ahşabın olduğu hiçbir yere (evler, ofisler, restoranlar, müzeler vb.) gidemez. Parke veya benzeri malzemeler üzerinde yürüyemez veya basamaz, sürekli bu tip alanlardan kaçınmak ister. 

Bütün bunlar ksilofobisi olan kişinin yaşamını önemli ölçüde sınırlar. Çünkü ahşap bir nesne veya aletle karşılaşma olasılığına bağlı olarak hangi yerlere gidebileceğine veya gidemeyeceğine sürekli olarak karar vermesi gerekir. Bu korkuyu tek başınıza aşmanız epey zor olacağından profesyonel bir yardım almanızı tavsiye ederiz.

Ksilofobinin Belirtileri

Belirtiler, tahta nesnelerin bulunduğu yerlerde genellikle ormanlık alanlarda ortaya çıkar. İlerlemiş ksilofobi durumlarında kişi ahşap nesneleri hayal ettiği zaman da korkular yaşayabilir.

Semptomlar kişiden kişiye değişir ve her insanlar aynı semptomlara sahip değildir. Fobinin en sık görülen belirtileri arasında genellikle aşağıdaki durumlar görülür:

• Korku veya panik: Olaydan önce duyulan rahatsızlık ve ıstırap ya da korkunç bir durum olasılığıdır. Tüm insanların belirli uyaranlar karşısında deneyimledikleri normal ve uyarlanabilir korkuları vardır. Bu korkular aracılığıyla zor, tehlikeli veya tehdit edici durumlarla uygun şekilde başa çıkmayı öğreniriz. Ancak diğer zamanlarda korku bizi engeller, durumun kontrolünü kaybederiz ve kişi korkunun mantıksız olması gerekmediğini bilse bile ıstırabın duygusu korunur. Bu noktada korku paniğe dönüşür ve kişinin günlük hayatın günlük durumlarıyla başa çıkma yeteneğini değiştirdiği için olumsuz ve zararlı bir duygu haline gelir.
• Kaygı: Kişide tehlikeli veya tehdit edici durumlarda harekete geçen ve bununla baş etmesine yardımcı olacak bir tepkidir. Kaygı, maruz kalınan tehditle orantılı olmadığında yaşanır.
• Fizyolojik reaksiyonlar: Ahşap (tahta) nesnelerin yakınında olmasıyla hatta bazı durumlarda aklınıza gelmesiyle yaşanılan durumlardır.

Ksilofobi Anında Ne Yaşanır?

• Çarpıntı veya taşikardi.
• Göğüste ağrı veya baskı hissi.
• Nefes almada güçlük, boğulma hissi.
• Aşırı ve soğuk terleme.
• Ağız ve boğazda kuruluk.
• Baş ağrısı.
• Bağırsak ağrısı, bulantı, kusma, ishal.
• Vertigo.
• Vücut üzerinde kontrol kaybı hissi.

Ksilofobi Nedenleri

Genellikle bu korkular tek bir nedenden kaynaklanmaz. Bazı etkenlerin birleşimi sonucu ortaya çıkar.

Spesifik fobilerin gelişimine genellikle kişinin yaşamında ağır iz bırakan veya ciddi olmasa bile çözülmemiş travmatik bir olay neden olur. Bunlar genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde yaşanan deneyimlerdir. Kişi hatırlamasa veya önem veremese de, genellikle bu noktadan itibaren korku gelişir.

Ksilofobi için örnek vermek gerekirse küçükken orman kaybolmanız, çok sayıda ağacın yada tahta benzeri nesnelerin olduğu bir yerde kötü bir deneyim yaşamanız veya tahta bir aletle saldırıya uğramak, yaralanmak gibi olaylar olabilir.

Bu deneyimi yaşadıktan sonra, beynimiz aynı malzemeden olan nesneleri bu travmatik deneyimle ilişkilendirir. İlk olay sırasında olduğu gibi aynı rahatsızlığın belirtilerini göstermeye başlar. Örneğin, saatlerce ormanda kaybolan bir kişi, benzer bir yere döndüğünde o zamanki panik ve korkuyu yaşayabilir. Bu deneyimler, fobinin dolaylı olarak gelişmesine de yol açabilir.

Ksilofobi Tedavisi

Fobi, kişinin yaşadığı kaygı nedeniyle normal bir yaşam sürmesini engellediğinde ve sürekli olarak belirli yerlerden ve nesnelerden kaçınmaları gerektiğinden, bunu yapmak için profesyonel yardım almaları tavsiye edilir.

Kişinin ihtiyaçlarına ve yaşadığı fobinin türüne bağlı olarak en uygun olan fobilerin tedavisinde farklı tedavilerin etkili olduğu gösterilmiştir. Ksilofobi tedavinde en başarılı sonuçlar sağlayan bazı yöntemler aşağıdaki gibidir.

Davranışçı Terapiler

Bu tür tedaviler, ksilofobi gibi belirli fobiler için en etkili tedavilerden biridir. Bu tür terapide, hastanın fobinin neden oluştuğunu ve bununla nasıl başa çıkılacağını anlamasına yardımcı olmak için farklı teknikler kullanılır.

• Psikoeğitim: Bu, terapistin hastayı fobisinin nedenleri ve kökenleri hakkında bilgilendirdiği süreçtir. Hastanın problemini ve neden halen devam ettirildiğini anlamasını sağlar.
• Maruziyet: Bu teknik, hastanın korkularıyla baş başa kalmasını ve korkularının üstüne gitmesini sağlar. Ağaçlarla dolu bir yerde veya ahşap nesnelerin ve türevlerinin bulunduğu bir yerde anlatılan hikayelerden oluşur. 
• Rahatlama teknikleri: Kas gerilmesi korku durumlarında sık görülen bir semptomdur. Bu gerilimler tehlikeden kaçmamıza yardımcı olabilir ancak fobinin geliştiği durumlarda bu gerilim gerekli değildir çünkü kaçmak istediğimiz nesne sizi tehdit etmez. Gevşeme tepkisi, gerilim tepkisinin tersidir. Hasta gevşemeyi öğrendiğinde, gerginliğin rahatsızlık yarattığı her an bunu uygulamaya koyabilir.
• Sistematik duyarsızlaştırma: Bu teknik, rahatlama teknikleriyle birlikte hastayı korkulan nesnelerin zararsız olduğuna inandırmaya çalışır. Bu yöntemle terapistiniz sizin hangi nesnelere karşı korkularınızın daha fazla olduğunu kolaylıkla öğrenebilir. Örneğin tahta bir çatal sapı, tahta kürek, ahşap sandalye, büyük bir dolap ve ahşap mobilyalar gibi en çok korkuya neden olan nesnelere ulaşana devam eder. Liste hazırlandıktan sonra hasta, gerçek veya hayali uyaranla yüzleşmeye başlar.
• Bilişsel müdahale: Bilişsel davranışçı terapi, korku veya kaygı gibi olumsuz duyguların, bireyin durumları nasıl yorumladığından kaynaklandığını varsayar. Bu yorumda, durumun tehlikesi genellikle abartılır. Bilişsel müdahale, hastayı durumun bu hatalı yorumlarını sorgulamasını amaçlar.
• Nefes alma teknikleri: Panik ve anksiyete durumları bozulduğu için nefesi düzenlemek adına kullanılan bir otokontrol stratejisidir.

Nörolinguistik Programlama Teknikleri (NLP)

Bu teknikler, kişisel başarıya ulaşmak için belirli inançları değiştirmek amacıyla kişinin iletişim şeklini yeniden programlamasını ve iç süreçlerini anlamayı amaçlamaktadır.

Bu durumda, ahşap nesnelerin varlığından kaynaklanan korku ve rahatsızlık hissini ortadan kaldırmak bu korkuyla başa çıkmanın daha uygun bir yolunu öğrenmekle ilgilidir.

Hipnoz Yöntemi

Bu tedavinin amacı, kişinin bilinçaltına gerileme ile ulaşmak ve korkunun oluştuğu ilk anı bulmaktır. Durum ve travmayı geliştirmelerinin nedeni bu yöntemle belirlenir.

Korkunun ana kaynağı bulunduktan sonra uzman terapist bu korkuları size unutturmaya çalışacaktır. Bu mantıksız korkuyu azaltmak ve hatta ortadan kaldırmak için olumsuz tezahürleri daha olumlu olanlarla ilişkilendirmek gerekir.

Sürecin sonunda birey, durumun kontrolü altındadır çünkü ilk ortaya çıktığı andan itibaren nesne veya durumla olan olumsuz bağı kesmeyi başarmıştır. Bazen bu gerileme, birkaç yıl önce veya hasta hatırlamasa bile çocukluk dönemine geri dönmeyi gerektirir.

İlaç Kullanımı

Fobilerin tedavisi için ilaçların kullanımına ilişkin yapılan çeşitli araştırmalar ve çalışmalar, bunların etkinliği konusunda kesin sonuçlar vermemektedir.

Yukarıda açıklanan tekniklere ek olarak benzodiazepinler veya beta blokerleri gibi ilaçlar da uzmanınız tarafından önerilebilir. Ancak bu konuda yapılan çalışmalar, ilaç kullanımına maruz kalmanın terapötik çalışmasını engelleyebileceğini, dolayısıyla tedavide kullanımının doğru olmadığını göstermektedir.

Yaşam Tarzınızda Değişiklikler

Ksilofobi ile mücadele etmek için hangi tedaviyi seçerseniz seçin, kişinin genel sağlığına katkıda bulunan bazı değişiklikler yapılması gerekmektedir.

Bu belirtilerin doğru uygulanması fobiyi ortadan kaldırmayacak, anksiyete ve rahatsızlık belirtilerinin kötüleşmemesine yardımcı olacaktır. En uygun davranışlardan bazıları şu şekildedir:

• Sık sık ve imkanlarımıza göre fiziksel egzersizler yapın. Vakitiniz varsa spor salonuna yazılmak güzel olacaktır.
• Sağlıklı ve çeşitli beslenmeye dikkat edin.
• Terlemelerden dolayı hidrasyonu korumak ve toksinleri atmak için bol su için.
• Uyku düzeninize dikkat edin.
• Alkol ve / veya tütün tüketimini azaltın mümkünse bırakın.
• Kafein ve / veya teini azaltın.